بازاریابی چریکی: آیا برای برندها ایده خوبی است؟

مدت زمان مطالعه: ۸ دقیقه

در نگاه اول شاید با دیدن اصطلاح بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی خوف کنید. یعنی خودتان را در میدان جنگ در حال نبرد با رقبای کسب و کارتان ببینید. اما نگران نباشید، زیرا برخلاف تصور شما این نوع بازاریابی اصلا خوفناک نیست. قرار نیست اسلحه به دست بگیرید و با رقبا بجنگید. اولین بار اصطلاح بازاریابی چریکی توسط جی کنراد لوینسون نویسنده آمریکایی حوزه کسب و کار و خالق کتاب معروف بازاریابی چریکی در سال ۱۹۸۴ مطرح شد.

او یک سری ایده بازاریابی نامتعارف و مقرون به صرفه را برای صاحبان کسب و کارهای کوچک در سرتاسر جهان پیشنهاد داد تا با استفاده از آنها توجهات را به سمت برند خود جلب نمایند. این مفهوم روی استفاده از فعالیت‌های تبلیغاتی غیر سنتی تاکید می‌کند. شما می‌توانید برند خودتان را در گوشه و کنار خیابان‌ها نمایش دهید. می‌توانید آنقدر زندگی عابران پیاده را مختل کنید که توجه مردم به سمت برندتان جلب شود.

کارایی بازاریابی چریکی

به قول مرحوم لوینسون “رکن اصلی و ذات بازاریابی چریکی دستیابی به اهداف متعارفی مانند سود و لذت است. این فرایند با روش‌های نامتعارفی مانند صرف انرژی به جای پول انجام می‌شود. کارایی بازاریابی چریکی عملا برای مشاغل کوچک در سرتاسر جهان اثبات شده است. درک و اجرای آن ساده است و پیاده سازی آن برای شما گران تمام نمی‌شود”. از طرف دیگر، کسب و کارهای کوچک و متوسط مانند برندهای بزرگ NIKE یا Target به چاه نفت وصل نیستند. پس، باید همیشه برای دسترسی به مردم راه‌های خلاقانه‌ای داشته باشند.

ایده‌های بازاریابی چریکی می‌تواند فضاهای تبلیغاتی سنتی گران و رقابتی را دور بزند. با این حال، به دلیل اثربخشی زیاد این نوع بازاریابی برندهای بزرگ هم از آن برای تقویت اعتبار و مقبولیت خود نزد مردم عادی استفاده کرده‌اند. بنابراین، اگر کسب‌ و کاری دارید که می‌خواهید آن را با یک بودجه مشخص و معقول به مردم معرفی کنید، پیشنهاد ما به شما استفاده از بازاریابی چریکی است.

مثال‌هایی از بازاریابی چریکی

بیشتر کمپین‌های بازاریابی چریکی چشم‌اندازها و مناظر را در فضاهای شهری به هم می‌زنند. اما به نظرتان چطور این کار را انجام می‌دهند؟ آنها در معابر محبوب و متراکم عابران پیاده بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند. بنابراین، شما هم با استفاده از استراتژی‌های بازاریابی خلاقانه برای کسب ‌و کار کوچک‌تان می‌توانید با ایجاد تغییرات عجیب و تکان‌دهنده در این فضاها به سرعت توجه رهگذران را به خود جلب کنید.

پوستر دندان

فکر کنید که یک دندانپزشک هستید و این پوستر هوشمندانه را روی دکل چوبی یک تلفن عمومی آویزان می‌کنید. عجیب است. نه؟ وقتی که آدم‌ها این کاغذهای سفید حاوی اطلاعات کسب و کارتان را روی این دکل چوبی می‌بینند که با وزیدن باد تکان می‌خورند کنجکاو می‌شوند آنها را بردارند و اطلاعات‌ داخلشان را بخوانند. در این مورد، خلاقیت این دندانپزشک برای نصب خیابانی این پوستر در دنیای مجازی جذابیت زیادی ندارد. یعنی جزئیات کسب و کارش برای رویت از راه دور خیلی ریز و کوچک است. با این حال، ارزش خیابانی خیلی زیاد دارد.

نقاشی خیابانی

عموما مارکترهای چریکی جهت به هم زدن چشم اندازها و مناظر از هنرمندان نقاشی روی دیوار و خیابانی مانند بنکسی برای الهام گرفتن کمک می‌گیرند. این هنرمندان حال و هوای فضاهای شهری را با تصاویری رادیکال از این رو به آن رو می‌کنند. فراموش نکنید که هدف بازاریابی چریکی هم جذب مخاطبان با استفاده از زیبایی یا تحریک حس کنجکاوی است تا یک پیام قوی را منتقل کند. البته، تصور بیشتر مردم این است که نقاشی روی دیوار یک عمل غیر قانونی است.

بنابراین، بهتر است قبل از ایجاد هر نوع تبلیغ مختل کننده حتما قوانین محلی را مطالعه کنید. در نتیجه، با خطرات مرتبط به آن آشنا خواهید شد. به خاطر داشته باشید که نقاشی روی دیوار تنها به استفاده از رنگ‌های پاششی محدود نمی‌شود. یعنی می‌تواند هر نوع نوشته یا دکوراسیون در یک فضای عمومی باشد که اجازه مالک آن فضا را ندارد. با این وجود، بسیاری از نقاشی‌های روی دیوار موقتی و سازه‌های بازاریابی خلاقانه دیگر را می‌توان به صورت امن و قانونی انجام داد.

در ادامه شما را با تعدادی از ایده‌های بازاریابی چریکی برای نقاشی‌های روی دیوار موقتی آشنا خواهیم کرد.

ایده‌های خلاقانه و ارزان بازاریابی چریکی

قلاب دوزی

به احتمال زیاد تمام علاقه مندان قلاب دوزی چیزهایی درباره بمباران نخی شنیده‌اند. با این حال، ممکن است برای باقی افراد این اصطلاح یک ایده ساده به نظر برسد. قلاب دوزی گرم و دوستانه روی هر چیزی که جلب توجه کند. از درختان گرفته تا حتی روی یک شیر آتش نشانی. یک هنر رنگارنگ که مطمئنا می‌تواند سرها را برای لحظه‌ای برگرداند و کنجکاوی افراد را تحریک کند. فقط به خاطر داشته باشید که یک جایی در داخل این قلاب دوزی‌ها باید برند خودتان را هم نمایش دهید.

گچ پیاده رو

این مورد شاید بهترین، ساده‌ترین، امن‌ترین و ارزان‌ترین نوع کمپین بازاریابی چریکی در تمام دوران باشد: یعنی گچ پیاده رو. اگر بتوانید این کار را به طور خلاقانه‌ای انجام دهید قطعا جذابیت زیادی خواهد داشت. حتی می‌تواند توجه شبکه‌های اجتماعی را هم به خود جلب کند. از این لحاظ، می‌توانید با استفاده از شابلون و گچ یک تبلیغ حرفه‌ای را روی یک پیاده روی پر تردد درست کنید.

نمایش ویدیو روی دیوار

نشان دادن یک ویدیو روی یک دیوار بزرگ در فضای باز هم ایده خیلی خوبی به نظر می‌رسد. برای انجام این کار به تنها چیزی که نیاز دارید یک پروژکتور اجاره‌ای و یک دیوار به اندازه کافی بزرگ برای جلب توجه است. البته، حتما می‌دانید که برای اجرای کمپین‌تان باید تا شب منتظر بمانید تا هوا تاریک شود. پس، کاملا مطمئن شوید که مکان مورد نظرتان جایی باشد که جمعیت زیادی را هر شب به خود جذب می‌کند. در عکس زیر می‌توانید ببینید که چطور یک برند این کار را انجام داده است.

استیکر و برچسب

در حالت کلی، از استیکرها و برچسب‌های زیبا می‌توان به روش‌های مختلفی استفاده کرد. از این لحاظ، استیکرهای ساده لوگو می‌توانند برای شما منفعت زیادی داشته باشند. بنابراین، بهتر است آنها را در سرتاسر شهر و در مکان‌های پر تردد مخاطبان هدف‌تان قرار دهید. توجه داشته باشید که استیکرهای ساده به احتمال زیاد در میان جمعیت گم می‌شوند. هرچند، با قرار گرفتن در جاهای درست می‌توانند برای برندهای مناسب تاثیر خوب و مطلوبی داشته باشند.

واقعا می‌توانید برای استفاده از استیکرهای شخصی سازی شده کمی خلاقیت به خرج دهید تا بیانیه جسورانه‌ای را عرضه کنید.

هیجان گروه زیادی از مردم را تحریک کنید

مشارکت مخاطب به نوعی برند شما را در ذهن مشتریان احتمالی حک می‌کند. اگرچه می‌توانید این دسته از افراد را با قرار دادن تبلیغات خلاقانه در محیط زندگی آنها سورپرایز کرده و به موفقیت بزرگی دست پیدا کنید، وارد کردن این مخاطبان در یک رویداد می‌تواند تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد. در ادامه ایده‌هایی را معرفی می‌کنیم تا بدانید چطور باید این کار را انجام دهید.

فلش ماب

فلش ماب در واقع یک قرار دسته جمعی هدفمند و خودجوش است که در آن گروه ساده و بی ریایی از اجرا کندگان خیابانی به طور علنی و کاملا ناگهانی در یک فضای شلوغ شروع به آواز خواندن یا ایفای نمایش می‌کنند. این نوع اجرا می‌تواند گروه بسیاری از مردم را مات و مبهوت کند، اما به سرعت مورد پسند واقع می‌شود. برای مثال، فرض کنید که در محوطه غذاخوری یک مرکز خرید شلوغ ناگهان فردی روی صندلی خودش می‌ایستد و شروع به خواندن یک آهنگ معروف و پرطرفدار می‌کند.

یک نفر هم از طرف دیگر کافه به او می‌پیوندد و در ادامه همینطور افرادی دیگری به آنها اضافه می‌شوند تا یک گروه کر تمام عیار را تشکیل دهند. حتی ممکن است زیر کت‌های خودشان تی شرتی منقش به برند شما را بپوشند و سپس همه با هم کت‌ها را در بیاورند تا تصویر برندتان نشان داده شود. با این وجود، اگر شما و کارمندانتان به انجام این نوع اجراهایی خیابانی تمایلی ندارید، می‌توانید تعدادی از هنرجویان تئاتر محلی را استخدام کنید تا برای مخاطبان‌تان نمایش‌های جذابی را  اجرا کنند.

ساختن بازاریابی چریکی شبیه به یک بازی

شما با استفاده از انواع بازی‌ یا مسابقه نه تنها می‌توانید مخاطبان خودتان را خوشحال کنید، بلکه می‌توانید آنها را وادار کنید تا با مراجعه به فروشگاه فیزیکی و یا دنبال کردن یک کد تبلیغاتی به یک معامله خاص در وبسایت‌تان دست پیدا کنند. برای مثال، آدیداس با پخش کردن تعدادی اردک‌ آبی در اطراف یک میدان توانست یک کمپین بازاریابی چریکی برجسته و عالی را اجرا و افتتاحیه فروشگاه جدید خودش را اعلام کند.

اما نکته جالب ماجرا این بود که روی هر اردک این پیام نوشته شده بود؛ “من راه زیادی را شنا کردم و به کمک نیاز دارم. لطفا من را به ازای دریافت یک جایزه عالی به خانه‌ام در فروشگاه جدید آدیداس برگردانید”. خلاقیت و تازگی این کمپین همراه با جایزه مربوطه رفت و آمدها را به این فروشگاه تازه تاسیس زیاد کرد و همچنین فروش روز افتتاحیه آنها را افزایش داد.

فراز و نشیب‌های بازاریابی چریکی

شاید بزرگترین مزیت بازاریابی چریکی این باشد که آزاد هستید خارج از چهارچوب فکر کنید. به عبارت دیگر، این نوع بازاریابی احتمالا به اندازه خلاقیت‌تان نامحدود است و هیچ راه درست یا غلطی برای انجام آن وجود ندارد. یعنی همیشه این خطر وجود دارد که ایده شما با شکست مواجه شود. با این حال، زمانی که این کمپین جواب می‌دهد، می‌تواند برندتان را آنچنان در معرض دید افراد قرار دهد که با روش‌های دیگر به هیچ وجه نمی‌توانستید این کار را انجام دهید.

فقط به خاطر داشته باشید که بازاریابی چریکی یک تاکتیک بازاریابی عملی است: یعنی هرچقدر که در بودجه خودتان صرفه جویی می‌کنید، به همان اندازه باید زمان و انرژی خود را صرف آن کنید. البته همانطور که قبلا به طور ضمنی گفتیم، تمام افراد فکر نمی‌کنند که بازاریابی چریکی عالی است. بنابراین، باید چند فاکتور مهم و جدی را در نظر بگیرید.

عوامل موثر در بازاریابی چریکی

• برند شما در کانون توجه قرار دارد و بازتاب هرگونه برداشت منفی از کمپین به طور مستقیم به برندتان بر می‌گردد. پس هیچوقت این موضوع مهم را فراموش نکنید.
• یادتان باشد که چرا به این بازاریابی چریکی گفته می‌شود. بنابراین، فراموش نکنید که یک تاکتیک بازاریابی بسیار مهم است و همیشه خطراتی را به همراه دارد.
• همانطور که قبلا گفتیم ممکن است برای انجام یعضی از کارها مانند مثال نقاشی روی دیوار به مجوز مقامات محلی و یا اجازه مالک ملک نیاز داشته باشید. پس، صرفنظر کردن از این مرحله ممکن است شما را با مشکلات قانونی رو به رو کند. با این حال، بسیاری از مارکترهای چریکی این ریسک را به جان می‌خرند.
• بعضی از مارکترهای چریکی یک سری سازه‌ تعاملی هیجان انگیز را راه‌اندازی می‌کنند تا بتوانند توجه افراد زیادی را به خود جلب ‌کنند. برای مثال، قرار دادن یک سرسره روی راه پله‌های مترو تا مسافران بتوانند سریع‌تر خودشان را به قطار برسانند. البته این نوع ایده‌ها تا زمانی خوب است که کسی صدمه نبیند. به هر حال هیچکس از شکایت و شکایت کشی خوشش نمی‌آید.
• همیشه باید مسئولیت اعمال خودتان را بپذیرید. یعنی، با حرکت در مسیر بازاریابی چریکی باید ریسک کنید، اما باید در قبال این ریسک‌ها هم مسئولیت پذیر باشید.

برای سودآوری باید ریسک کنید

همانطور که در سرتاسر این مطلب مشاهده کردید بازاریابی تجربی یک بازاریابی کاملا خلاقانه و جذاب است که می‌تواند مشارکت مخاطبان هدف شما را در اشکال جدیدی رقم بزند. به طور کلی تمام کسب و کارها با ریسک‌های مختلفی همراه هستند. با این وجود، همین ریسک‌ها هستند که باعث می‌شوند یک سرمایه گذاری به سودآوری دست پیدا کند. این همان اصلی است که در مورد بازاریابی چریکی هم صادق است.

بنابراین، همین خطر کردن و بی باکی است که این نوع تاکتیک‌ها را برای گروه زیادی از مردم جذاب می‌کند. همان چیزی که باعث می‌شود مردم با کنجکاوی تمام سر خود را برگردانند و به کمپین‌تان توجه کنند. در نهایت، شما تصمیم گیرنده اصلی هستید.