سهم بازار چیست و چطور محاسبه می‌شود؟
اگر می‌خواهید با کیفیت عملکرد و میزان رقابت پذیری برندتان در بازار آشنا شوید، باید حتما سهم بازار را بشناسید. این امر باعث می‌شود بتوانید تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید و رشد کسب و کارتان را تقویت کنید. با درک اهمیت این مفهوم، متوجه خواهید شد که شرکت‌تان در یک صنعت خاص چطور فعالیت می‌کند. همچنین، اطلاع پیدا می‌کنید در مقایسه با رقبای اصلی چه جایگاهی دارید. بالطبع، شرکتی که بیشترین سهم را در اختیار دارد، به نوعی رهبر بازار محسوب می‌شود.
این پارامتر مهم اقتصادی همچنین نشان دهنده کل پتانسیل فروش یک شرکت برای فروش محصولات در یک صنعت خاص است که باعث تسهیل تجزیه و تحلیل رقابتی هم می‌شود. در مطلب پیش رو قرار است درباره این مفهوم و نحوه اندازه گیری آن صحبت کنیم.
سهم بازار چیست؟
به‌طور کلی، سهم بازار (Market share) درصدی از درآمد یک شرکت نسبت به کل فروش دسته، بخش یا بازاری است که در آن فعالیت می‌کند. بنابراین، می‌توان آن را برای برندها، خرده فروشان یا شرکت‌ها نسبت به رقبای اصلی و کل بازار محاسبه کرد. علاوه بر این، بعضی از شرکت‌ها هم با مقایسه تعداد مشتریان‌شان در یک بازار سهم مربوط به خودشان را محاسبه می‌کنند. در مجموع، این مفهوم برای درک قدرت رقابت در بازار محصولات مصرفی ایجاد شده است.
چه زمانی باید آن را محاسبه کرد؟
به خاطر داشته باشید که سهم بازار را زمانی می‌توانید محاسبه کنید که:
- تجزیه و تحلیل بعضی از استراتژی‌ها را برای قضاوت درباره نتایج مربوط به نتایج رقبا را انجام داده باشید
- در طول مطالعه بازار یا طرح تجاری برآوردها انجام شده باشد
- هر زمان که نیاز به تحقیق در مورد یک شرکت خاص داشته باشید
اهمیت دانستن سهم بازار
سهم بازار به شرکت‌ها دید عمیقی نسبت به عملکردشان ارائه می‌دهد. علاوه بر این، به آنها کمک می‌کند تا خود را در مقابل رقبا محک بزنند. ردیابی این سهم در طول زمان همچنین به مشاغل این امکان را می‌دهد که متوجه شوند آیا در حال به دست آوردن سهم خاصی هستند یا خیر. به علاوه، به آنها نشان می‌دهد که باید مراقب کدام رقبا باشند. به طور خلاصه، این سهم به کسب و کارها نقطه شروع خوبی برای تشخیص سلامت برندشان می‌دهد.
از طرف دیگر، تحقیق در مورد مصرف کنندگان هم به آنها کمک می‌کند تا بدانند آیا در حال به دست آوردن جمعیت مصرف کننده خاصی هستند یا خیر. این واکاوی دقیق باعث می‌شود شرکت‌ها فرصت‌هایی را شناسایی کنند که تمرکز روی آنها منطقی‌تر به نظر می‌رسد. بنابراین، دانستن موقعیت کسب و کارتان به شما اجازه می‌دهد تا استراتژی‌های قدرتمندی را برای به دست آوردن سهم مورد نظرتان ایجاد کنید.
در حالت کلی، عناصری که می‌توانید بر اساس آنها نسبت به افزایش سهم‌تان اقدام کنید عبارتند از:
- قیمت: در مورد این استراتژی باید از قبل به طور مفصل تحقیق شود، زیرا رقابتی بودن بیشتر وقت‌ها به افزایش سهم منجر می‌شود. هرچند، حاشیه سود را هم کاهش می‌دهد.
- کیفیت: همانطور که می‌دانید در بازارهای مختلف بخش‌های مختلفی از محصولات و خدمات وجود دارد که بر اساس کیفیت‌شان طبقه بندی می‌شوند: پایین‌رده، میان‌رده و رده بالا. بنابراین، قرار گیری واضح کسب و کارتان در یک بخش ویژه می‌تواند به شما اجازه دهد تا یک مخاطب هدف را هدف گیری کنید و سهم‌تان را افزایش دهید.
- نوآوری: عموما نوآوری یا ارائه مزایای منحصر‌به‌فرد به مصرف‌کنندگان یکی از راه‌های به دست آوردن سهم بازار است. مطمئنا این کار کسب و کارتان را تا حد زیادی از رقبا متمایز می‌کند.
سهم بازار چگونه محاسبه می‌شود؟
روی هم رفته، این سهم را می‌توانید با تقسیم میزان فروش شرکت‌تان بر کل فروش انجام شده در بازار انجام دهید. معمولا این سهمیه به صورت درصد نشان داده می‌شود. برای مثال، فرض کنید که مارکتر یکی از بزرگترین برندهای لوازم خانگی در ایران هستید. برای محاسبه سهم برندتان باید کل فروش محصولات‌تان در یک بازه زمانی خاص، مثلا ۱۲ ماه گذشته، را بر کل فروش محصولات مشابه در ایران در ۱۲ ماه گذشته تقسیم کنید.
درصد به دست آمده سهم برند شما از بازار لوازم خانگی در ایران را نشان خواهد داد. فرمول محاسبه سهم بازار را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:
- سهم بازار= فروش برند / فروش کل بازار
اجازه بدهید برای شما مثالی بزنیم تا ایده بهتری نسبت به نحوه محاسبه این سهم پیدا کنید. فرض کنید ارزش کل تلویزیون‌های فروخته شده در کشور Y در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۶.۸ میلیارد دلار بوده است. درآمد شرکت‌های تولید کننده تلویزیون در همان کشور را هم می‌توانید در زیر مشاهده کنید.
- شرکت P: حدود ۳.۲ میلیارد دلار
- برند Q: حدود ۴.۱ میلیارد دلار
- شرکت R: حدود ۲.۴ میلیارد دلار
- برند S: نزدیک به ۵.۶ میلیارد دلار
- شرکت T: حدود ۹۰۰ میلیون دلار
- باقی شرکت‌ها: ۶۰۰ میلیون دلار
از آنجایی که برند S بالاترین درآمد را دارد به نوعی رهبر بازار محسوب می‌شود و سهم بازار این برند ۳۳.۳۳ درصد است.
نتیجه گیری
افزایش سهم یک شرکت باعث می‌شود بتواند در مقیاس بزرگتری فعالیت کند و سودآوری بهتری داشته باشد. هیچ شکی نیست که کسب و کارها همیشه دنبال افزایش سهم بازار و بهبود رشد کلی برندشان از طریق جمعیت شناسی وسیع‌تر، قیمت‌های پایین تر یا تبلیغات هستند. بنابراین، مثبت بودن این شاخص عملکرد بهتر یک شرکت نسبت به رقبا را نشان می‌دهد. در نهایت، هدف از محاسبه این شاخص مقایسه شرکت‌هایی با اندازه و جایگاه مشابه در یک بازار است.
یعنی همان برندها و کسب و کارهایی که رقابت نزدیکی باهم دارند.
دیدگاه ها
ارسال دیدگاه